Υπολογίζεται ότι από δύο έως τρεις χιλιάδες άτομα περίπου επισκέπτονται καθημερινά κατά την θερινή περίοδο το ανάκτορο της Κνωσού γεγονός που καθιστά τον αρχαιολογικό τούτο χώρο έναν από τους πιο δημοφιλείς της Ελλάδος!Αυτή η σημαντική «τουριστική βιομηχανία» που έχει αναπτυχθεί γύρω από την Κνωσό, οφείλεται αφ΄ ενός στη μεγάλη αρχαιολογική και ιστορική σημασία της κι αφετέρου στις εκτεταμένες σε κλίμακα αναστηλώσεις του ανακτόρου στις οποίες προχώρησε ο σερ Άρθουρ Έβανς για να για να υλοποιήσει την εικόνα που είχε σχηματίσει ο ίδιος για τον κόσμο του Μίνωα και της Αριάδνης.Οι αναστηλώσεις αυτές βοηθούν βέβαια σε μεγάλο βαθμό τον επισκέπτη να ταξιδεύσει πίσω στο παρελθόν όμως το θέμα είναι στο πόσο ασφαλές τελικά είναι το ταξίδι αυτό; Ποια είναι τα όρια ανάμεσα στο τι πραγματικά έχει βρεθεί και τι έχει ανασυντεθεί; Στα παραπάνω ερωτήματα απαντά ο Κωστής Χρηστάκης, Δρ. Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Bristol.
Όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά το ανάκτορο της Κνωσού μου γεννήθηκε αυτόματα η απορία τι από όλα όσα έβλεπα υπήρχε κάποτε στην πραγματικότητα και τι ήταν δημιούργημα της φαντασίας κάποιου;Την ίδια απορία με εσάς έχουν σχεδόν όλοι οι επισκέπτες του ανακτόρου. Αυτό είναι ένα ερώτημα πολύ δύσκολο να απαντηθεί καθώς οι πληροφορίες που έχουμε δεν μας επιτρέπουν πάντα να συνθέσουμε πλήρως την ανασκαφική εικόνα και να διαπιστώσουμε κατά πόσον οι ανακατασκευές στηρίζονται σε πραγματικά δεδομένα. Είναι λοιπόν πολύ δύσκολο να διαχωριστούν τα όρια ανάμεσα στην πραγματικότητα και την δημιουργική φαντασία την οποία ο Έβανς διέθετε σε μεγάλο βαθμό. Ορισμένες επεμβάσεις ασφαλώς φαίνεται να είναι αξιόπιστες, ας μην ξεχνάμε οτι έγιναν με την καθοδήγιση έμπειρων αρχιτεκτόνων, σε κάποιες άλλες όμως - κι αναφέρω χαρακτηριστικά την περίπτωση της Βόρειας Εισόδου του ανακτόρου - υπάρχουν σοβαρά προβλήματα αφού είναι καθαρά προϊόντα φαντασίας. Εν τούτοις θεωρώ ότι έστω κι έτσι οι ανακατασκευές βοήθησαν, όχι μόνο στην διατήρηση σημαντικών τμημάτων του ανακτόρου, αλλά στο να καταλάβει καλύτερα ο επισκέπτης το ανάκτορο, κάτι που νομίζω δεν θα συνέβαινε διαφορετικά. Εν μέρη δεν θα διαφωνήσω με την άποψη σας, σίγουρα οι ανακατασκευές συνέβαλαν σωτήρια στην διατήρηση πολλών τμημάτων του ανακτόρου. Για του λόγου το αληθές αρκεί η σύγκριση ανάμεσα στον καλό βαθμό διατήρησης του στεγασμένου τμήματος των Δυτικών Αποθηκών και στην τραγική κατάσταση διατήρησης του αστέγαστου. Στο πρώτο νομίζεις πως ακούς τα βήματα του Μινωίτη που γέμιζε τα πιθάρια με τον πλούτο της Κρητικής γης, ενώ βλέποντας το δεύτερο μόνο να λυπηθείς μπορείς… Οι επεμβάσεις όμως αυτές - και εδώ πιστεύω ότι εντοπίζεται το ουσιαστικότερο πρόβλημα - δημιούργησαν μιαν εικόνα που πάγωσε στη πορεία του χρόνου μια και παρουσιάζουν την εικόνα που είχε ο Έβανς για την Κνωσό και όχι αυτό που ίσως να ήταν πραγματικά η Κνωσός. Έτσι δημιουργήθηκε ένα τσιμεντένιο όραμα, με πολλά στοιχεία από την Art Deco και την Art Nouveau αρχιτεκτονική κάτι που δυστυχώς πια είναι μη αναστρέψιμο. Ο Έβανς επέβαλε μια αιθητική που επηρέασε και συνεχίζει να επηρεάζει πολλούς αρχαιολόγους και είναι δύσκολο πλέον να ξεφύγουμε απ’ αυτή. Μας στέρησε την δυνατότητα να προσεγγίσουμε το ανάκτορο από μια διαφορετική οπτική γωνία και να διαμορφώσουμε την δική μας προσωπική άποψη...
ΡΙΚΗ ΜΑΤΑΛΛΙΩΤΑΚΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου