Η μαντινάδα είναι γένους θηλυκού

Σε αντίθεση με το ελληνικό, δημοτικό τραγούδι όπου η γυναικεία παρουσία δεν αποτέλεσε ποτέ διακοσμητικό ή έστω συνοδευτικό στοιχείο αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση του, η γυναικεία παρουσία στη μουσική της Κρήτης έως πρότινος ήταν περίπου απαγορευμένη.
Στην δισκογραφία των «πρωτομαστόρων» βέβαια ακούγεται γυναικεία φωνή από το 1920 (οι κόρες του Καλογρίδη) και υπάρχουν και άλλα παραδείγματα γυναικών που τραγούδησαν δίπλα στους πατεράδες ή τους συζύγους τους, αυτό όμως δεν σημαίνει και πολλά πράγματα, αφού η θηλυκή παρουσία ήταν απλώς συμμετοχή κι όχι ουσία.

Περιοριζόταν δε παλιότερα στο τραγούδι, τα βασικά, κρητικά μουσικά όργανα, τη λύρα, το λαούτο και το μαντολίνο, δεν έπαιζαν ποτέ ντελικάτα γυναικεία δάκτυλα. Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση αλλάζει όμως καθώς υπάρχουν παραδείγματα γυναικών που όχι μόνο παίζουν λύρα ή λαούτο αλλά ασχολούνται επαγγελματικά με τη Κρητική μουσική, στους παραδοσιακούς τόπους έκφρασής της: κέντρα, γάμοι, βαφτίσεις, γλέντια… Και σίγουρα βέβαια δεν μπορούμε ακόμα να υπερηφανευτούμε, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, για την ύπαρξη ενός θηλυκού Ροδινού, ενός θηλυκού Μουντάκη ή Σκορδαλού, όμως η παραδοσιακή μουσική του νησιού μας παρουσιάζει πλέον αξιόλογες ερμηνεύτριες που εμπλουτίζουν το Κρητικό μουσικό ιδίωμα με την τέχνη τους αλλά και με τις εντυπωσιακές παρουσίες τους