Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2010

Ο εγγονός του Ομήρου


Όχι, δεν είναι από αυτούς, τους ευρείας κυκλοφορίας συγγραφείς των μπεστ, είναι όμως ο άνθρωπος που το έργο του βραβεύτηκε απο την Ακαδημία Αθηνών, μίλησαν γι΄ αυτόν όταν πέθανε εφημερίδες όπως η Guardian , Daily Telegraph, Times και άλλες, δημοσιεύοντας την νεκρολογία του σε όλο τον κόσμο, αλλά πάνω απ΄ όλα είναι ο άνθρωπος που αποδεικνύει περίτρανα αυτό το κάτι ιδιαίτερο των Κρητικών, που λέει ότι το αηδόνι για να κελαηδήσει δεν χρειάζεται άδεια, τουτέστιν πτυχία.
Ο Γιώργης Ψυχουντάκης γιος ενός βοσκού από το χωριό Ασή Γωνιά των Χανίων, γεννήθηκε το 1920, τελείωσε μόνο το δημοτικό σχολείο, ένα σπάνιο όμως συγγραφικό ταλέντο παραμόνευε την κατάλληλη στιγμή για να φανερωθεί από μέσα του, την οποία, ειρωνεία, του την έδωσαν τα βιώματα του από την ενεργή συμμετοχή και δράση του στην Μάχη της Κρήτης


Το 1951 παρουσίασε στον Αγγλο Πάτρικ Λη Φέρμορ το ιδιόχειρο ημερολόγιο του από τον καιρό της κατοχής και της αντίστασης ο οποιος ενθουσιάστηκε απο τον χειμαρρώδη λόγο του Ψυχουντάκη, όπου ο συγγραφέας, ως νέος Μακρυγιάννης, περιγράφει μοναδικά τα γεγονότα που έζησε, χωρίς στρογγυλέματα και διορθώσεις που παραποιούν την ιστορία, και με ευθύνη δική του οι αναμνησεις αυτές εκδόθηκαν σε βιβλίο το 1955 απο τις εκδόσεις John Murray, London, με τίτλο "Τhe Cretan Runner" και έγινε μπεστ σέλερ.

- Πάτρικ Λη Φέρμορ:

Ο θρύλος της βρετανικής ομάδας στο νησί κατά την κατοχή, στην ομάδα του οποίου συμμετείχε από τον Ιούλιο του 1942 ως μαντατοφόρος ο Γιώργης Ψυχουντάκης που άρχισε να οργώνει το νησί από άκρη σε άκρη, με καταπληκτική ταχύτητα, μεταφέροντας τα μηνύματα των διαφόρων αντιστασιακών ομάδων, εκθέτοντας τον εαυτό του σε συνεχή κίνδυνο- Το πλήρες ημερολόγιό του από την Μάχη της Κρήτης και την αντίσταση κυκλοφόρησε στα ελληνικά, με τίτλο "Ο Κρητικός Μαντατοφόρος" το 1983 και επανεκδόθηκε το 2001. -
Όμως ο Ψυχουντάκης δεν έμεινε εκεί. Συνέχισε γράφοντας άλλο ένα βιβλίο λαογραφικού περιεχομένου με τίτλο "Οι αετοφωλιές της Κρήτης" που κυκλοφόρησε ως έκδοση του δήμου Χανίων και . το 1968 με τολμά το μεγάλο άλμα:
Αρχίζει να μεταφράζει στη λαλιά της Κρήτης, στην γλώσσα του Ερωτόκριτου, την ομηρική Οδύσσεια, έργο που του πήρε έντεκα χρόνια, εκδόθηκε το 1980 και την επόμενη χρονιά τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών.
"Άρχισε, Μούσα να μιλείς να βγάνεις μελωδία.
Ψάλε τον άντρα που ΄ριξε την ιερή την Τροία.
Ψάλε τον πολυμήχανο, που κι ύστερα πλανήθη
σε θάλασσες και σε στεριές, πολλά ταλαιπωρήθη
κι ανθρώπων έμαθε πολλών τις χώρες και τη γνώμη.."

-Μικρό απόσπασμα απο την Οδύσσεια του Γιώργη Ψυχουντάκη-
Στη συνέχεια, το 1983, έπιασε την Ιλιάδα, την ολοκλήρωσε σε δώδεκα χρόνια , και το 1995 εκδόθηκε όπως η Οδύσσεια, από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Αν αναζητάτε τώρα την διαφορα ανάμεσα στις άλλες μεταφράσεις της Οδύσσειας, και την μετάφραση του Ψυχουντάκη, ειναι ότι σε όλες τις υπόλοιπες μιλουν οι λόγιοι, ενώ σ΄ αυτην μιλα ένας απλός άνθρωπος που ξαναδημιουργούσε τον Όμηρο, αφού πρώτα όμως τον είχε νιώσει και είχε αφομοιώσει.
Ο Γιώργης Ψυχουντάκης, ο εγγονός του Ομήρου, πέρασε στην αιωνιότητα στις 29 Ιανουαρίου 2006.
















37 σχόλια:

ΞΗΜΕΡΑΚΗΣ ΦΑΝΗΣ είπε...

Είναι οι άνθρωποι απλοί
είναι αυτοί η Κρήτη,
θα μένουνε αθάνατοι
οπως τον Ψηλορείτη.

Είναι πολύ σημαντικό
τη μνήμη που σκαλίζεις
σε όσους δεν τους ξέρουμε
έτσι μας τους γνωρίζεις.

kanivallos είπε...

Καλή η πατριδογνωσία και η αγάπη στην ιδιαίτερη πατρίδα μας ο καθένας, αλλά μερικές φορές οι Κρητικοί το παρακάνετε.



ΥΓ: Όχι τπτ άλλο, αλλά η γερμανική σβάστιγκα κυμάτιζε στην Κρήτη μέρες μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου πολέμου (η τελευταία γερμανική φρουρά που παραδόθηκε)

ΛΕΩΝ είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση.....!
Βαρεθήκαμε πια τα best sellers.....
Καλησπέρα Ρίκη μου, φιλιά!

D.Angel είπε...

Συγχαρητήρια Ρίκη μου!
Ομολογώ πως δεν είχα ιδέα!
Τι θησαυρούς κρύβει η πατρίδα μας!
Φιλιά πολλά και καλό απόγευμα!

Phivos Nicolaides είπε...

Πολύτιμες πληροφορίες για τους νεώτερους.

Sof είπε...

Βρε Ρικη..παλι αγνοια θα δηλωσω..
Και δε μου αρεσει καθολου αυτο σου λεω..
Πρεπει να ξαναρχισω το διαβασμα.
Αλλα με τοσα που εχω τωρα, αστα να πανε..
Φιλια φιλεναδα και σ'ευχαριστω....

athina μπασιούκα είπε...

Σημαντικές πληροφορίες, ευχαριστούμε!

Βάσσια είπε...

Μπράβο Ρίκη που μας συστήνεις άγνωστους ανθρώπους με ιστορία και προσφορά.

Δεν είχα ιδέα φυσικά, αλλά τώρα, αν κάπου ακούσω το όνομα Ψυχουντάκης, κάτι θα μου πει.

:-)
Καλό βράδυ

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

ΞΗΜΕΡΑΚΗΣ ΦΑΝΗΣ
Σ ευχαριστω Φανη μου!

KOSTAS PAP είπε...

Με αυτή την αμεσότητα και την ηθική ανιδιοτέλεια, αυτή η γνήσια λαϊκή έκφραση είναι πολύτιμη κληρονομιά μας. Και διαβάζοντας την πρώτη στροφή, διακρίνει κανείς την απλότητα και την αμεσότητα της έκφρασης αυτού του ανθρώπου. Μπράβο του.

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

Όχι τπτ άλλο, αλλά η γερμανική σβάστιγκα κυμάτιζε στην Κρήτη μέρες μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου πολέμου (η τελευταία γερμανική φρουρά που παραδόθηκε)


Δεν καταλαβα τι εννοεις Κανιβαλε, για ρίχτο σε ψιλα.


Θελεις να πεις δηλαδη την Κρήτη Γερμανόφιλη;

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

ΛΕΩΝ
Βασικά δεν κάνω προταση, να αποδειξω προσπάθησα πως το ταλέντο ειναι εμφυτο και οχι επικτητο

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

D.Angel
Εχεις εμένα τωρα να σε ενημερώνω Αγγέλα και δεν εχεις φοβο χα χα

Φιλακιααααααααααα

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

Phivos Nicolaides
Το θεμα δεν ειναι και τοσο παλιο Φοιβο μου, το αντιθετο θα ελεγα
Αλλα οι νεωτεροι άραγε ενδιαφέρονται;

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

kastrini

Δεν πειραζει βρε Καστρινη μου, δεν πειράζει
Ζησε εσυ τώρα αυτο που ζεις κι εχεις καιρο για διάβασμα

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

athina μπασιούκα

Αν για εσας ειναι όντως σημαντικές
τοτε δικη μου η ευχαριστηση

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

Βάσσια μου
θα πω και σ' εσένα οτι ειπα στην Αθηνα
Αν όντως ειναι για εσας σημαντικές αυτες οι πληροφορίες, δικη μου η ευχαριστηση!

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

KOSTAS PAPAPOSTOLOU

Μα ολοι αυτοι οι άνθρωποι φίλε μου, οι αυθεντικοι, οι άνθρωποι που δημιουργουν με κινητρο μόνο τον αέρα του βουνου, ειναι μακρια απο κάθε τι δηθεν και ψευτικο
Ειναι ομως τοσοι λίγοι που χάνονται
Ειδες, κανεις δεν του ξέρει
αλλα ίσως και γι΄αυτο δεν εχουν χάσει την μαγεια του
Μοιαζουν με τα απάτητα, ανεξερεύνητα δάση του Αμαζονιου, που ακριβως επειδη ειναι απάτητα, εχουν παραμεινει και παρθενα

kanivallos είπε...

«Δεν καταλαβα τι εννοεις Κανιβαλε, για ρίχτο σε ψιλα.
Θελεις να πεις δηλαδη την Κρήτη Γερμανόφιλη;»

Καταρχήν να διευκρινίσω ότι δεν ξεχωρίζω τους ανθρώπους από τον τόπο καταγωγής τους, τις γνώσεις τους, το θρήσκευμα τους και το χρώμα τους.
Τους ξεχωρίζω από το ήθος τους, τη συμπεριφορά τους και τα έργα τους.

Συνεχίζοντας λοιπόν (και για καθαρά ιστορικούς λόγους) ανέπτυξα μία «κρυφή ιστορική κατάσταση» που συνέβη στην Κρήτη και που δεν τιμά ιδιαίτερα αυτούς που καυχιούνται για την καταγωγή τους, επαναπαυόμενοι στις δάφνες τους.

Για του λόγου το αληθές, αναφέρω εν συντομία το περιστατικό:
30 Απριλίου 1945 αυτοκτονεί ο Χίτλερ και 8 Μαΐου η Γερμανία υπογράφει άνευ όρων παράδοση στους συμμάχους.
Ο γερμανικός στρατός καταθέτει τα όπλα και δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη γερμανός στρατιώτης…πουθενά??, παρά μόνο στην Κρήτη.
Η σβάστικα κυματίζει αγέρωχη μέχρι την 22α Μαίου 1945, όπου οι Γερμανοί διοικούν το νησί κάνοντας περιπολίες και έχοντας απαγορεύσει την κυκλοφορία τις νύχτες.
Όταν δε αποχώρησαν από το νησί (15 ημέρες αργότερα) απαίτησαν από τους Εγγλέζους και το πέτυχαν να μην παραδοθούν σε Έλληνες.

Το παραπάνω περιστατικό βέβαια δεν αναιρεί την αυταπάρνηση και τον ηρωισμό του κάθε Κρητικού πατριώτη, όπως και του κάθε Πελοποννήσιου ή Ηπειρώτη ή Μακεδόνα.

Στο διά ταύτα λοιπόν, δεν υπάρχουν για μένα οι πιο λεβέντες Κρητικοί και οι υπόλοιποι Έλληνες. Όλοι είμαστε το ίδιο και πάντα θα υπάρχουν φωτεινά μυαλά και μπροστάρηδες όπως και Εφιάλτες, παντού, σε κάθε χώρο και σε κάθε κοινωνικό, επαγγελματικό και οικονομικό επίπεδο.


Το όλο «συγγράφημα» έγινε για να δείξει ότι η ηρωικότατη πράγματι μάχη της Κρήτης, είχε και ατυχή συνέχεια, που δεν είναι γνωστή για πολλούς.

Ο ΜΑΓΟΣ! είπε...

Βοσκαρουδάκι αμούστακο στα όρη που γυρίζω
με το σεβντά σου αγάπη μου στέκω και ντουχιουντίζω
να σε 'βρισκα στην ερημιά μια μέρα που να βρέχει
και να' ναι ο τόπος άβολος σπηλιάρι να μην έχει
Να 'ρχεται μπόρα δυνατή να μη μπορεί αποσκιάσεις
και να φοβάσαι αμοναχή μη φύγω και με χάσεις

Να βρέχει να κουφοβροντά να ρίχνει κουκοσάλι
και ξεπαπούτσωτη να 'ρθεις στην εδική μου αγκάλη
να ανοίξω το ρασούλι μου να σε σφιχταγκαλιάσω
την αναπνιά σου να γρικώ τη μέση σου να πιάσω
να ξεσκεπάσω από κορφής τα κατσαρά μαλλιά σου
να σε βαστώ και να γρικώ τσι χτύπους τσι καρδιάς σου
να λέω Παναγία μου, ποτέ μη ξαστεριάσει
και μπόρα να ξημερωθεί και να ξαναβραδιάσει
ποιός βρίχνει τέτοιο θησαυρό και θέλει να τον χάσει...

Ήλιος ποτέ μη ξαναβγεί, φεγγάρι μην απλώσει
το μυστικό τσ' αγάπης μου μην το ξεφανερώσει
το μυστικό τσ' αγάπης μου μην το ξεφανερώσει...

Matziris Kostas - δάσκαλος είπε...

Ρίκη αφού σε συγχαρώ για τις πολύτιμες πληροφορίες που μεταφέρεις στην ιστοσελίδα σου, έλα σε παρακαλώ στη δική μου για να παραλάβεις ένα βραβείο 'αγάπης για το παιδί'.Καλό βράδυ!!

marianaonice είπε...

Κάτι που δεν ήξερα και δεν θα μάθαινα χωρίς την ανάρτησή σου!
Μπράβο!

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

kanivallos
Φίλε, κατ αρχην η ανάρτηση μου δεν ειχε κανένα απολυτως σκοπο τοπικιστικής επίδειξης
Μακρια απο μένα αυτα
Το οτι τώρα οι Κρητικοι εχουν την δυνατότητα και την ευχέρεια της γραφής-που ηθελα να αναδείξω- ειναι κάτι κοινως αποδεκτό και την ψεύτικη μετριοφροσύνη δεν την θεωρώ αρετή.
Σε ολα τα υπόλοιπα τώρα, δεν θα σου απαντήσω προς αποφυγη παρεξήγησης, πρώτον γιατί ούτε εγώ, και πιστευω ούτε κι εσυ, είμαστε ιστορικοί για να αναλύσουμε την ουσία των γεγονότων μιας εποχής που δεν ζήσαμε, αλλα και δευτερον γιατι το ότι οι Γερμανοι απαίτησαν απο τους συμμάχους να μην παραδοθούν στους Ελληνες αυτο κατά την γνώμη μου δεν στιγματίζει την Κρήτη και τους ανθρώπους της σε Εφιάλτες.
Ενα νησι που κράτησε αντίσταση 25 μέρες όταν μια Γαλλία παραδόθηκε, σε 3 ή 4 μέρες αν δεν κάνω λάθος, Γερμανόφιλο; Για σκέψου
Εισαι πάντως ο πρώτος που ακούω να αναφέρει κάτι τέτοιο και λυπάμαι
Τέλος πάντων, σου ειπα, προς αποφυγη παραξηγησης δεν θα συνεχισω την κουβέντα, που ουτως ή αλλως δεν γίνεται ενα τέτοιο θέμα να αναλυθει μεσα σε ενα ποστ
Καλη σου νυχτα

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

NIKITAS

Ασχετο το ποστ σου, αλλα καλοδεχουμενο
Κρητικος εισαι φίλε;

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

Matziris Kostas - δάσκαλος

Φίλε μου δεν σε ξέρω, αποψε σε έμαθα, αλλα ειλικρινα δεν μπορώ να πω τίποτα
Με έχεις αφήσει άναυδη εντελως
Ειμαι τόσους μηνες μπλόγκερ, και πίστεψε με
Μου πρόσφερες την πιο σημαντικη και αξιολογη στιγμη μου εδώ μεσα απόψε και δεν ξερω αν την αξίζω κιόλας
Ναι, θα περάσω να πάρω το βραβειο απο το μπλογκ σου
αλλα να πω ευχαριστω τώρα;
Το θέμα ειναι να το νιωθω

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

marianaonice

Αποψε μάλλον εχω την τιμητικη μου με τοσα μπράβο
Βρε παιδια, με κάνετε να ντρεπομαι
Πάντως σας ευχαριστώ όλους απο καρδιάς και θα πω μονο τουτο Μαριάννα:
Ας παλέψουμε όλοι, ο καθένας με οτι τροπο μπορεί για ενα καλύτερο αυριο!
Σε φιλω καλη μου

zeidoron dtsoukas είπε...

Mπράβο Ρίκη,συνέχισε να μας παρουσιάζεις σημαντικούς ανθρώπους και τα έργα τους!
Ο αείμνηστος Γιώργης Ψυχουντάκης μπορεί να μην είχε μάθει γράμματα,όμως είχε σπουδάσει την ίδια τη ζωή στις πιο δύσκολες στιγμές της.

μιά φορά κι ἕναν τρελλό... είπε...

Δεν τον γνώριζα. Ομολογώ πως εντυπωσιάστηκα και θα ψάξω για τα βιβλία του.

Ευχαριστούμε Ρίκη :-)

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

zeidoron

Toν ήξερες τον Ψυχουντάκη Ζει;

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

Μια φορα κι εναν τρελο..

Να σου πω την αληθεια, ουτε ξέρω τέτοια βιβλία που θα τα βρεις
Αν όμως θελεις πραγματικα να τα βρεις, πες μου εμένα και θα ψάξω εγω εδω που ειναι ευκολωτερο και θα σου πω

kanivallos είπε...

Από αυτά που έγραψα, κατάλαβες ότι ήθελα να χαρακτηρίσω τους Κρητικούς γερμανόφιλους?????

(Τουλάχιστον τότε δεν ήταν, σε αντίθεση με σήμερα που το μισό νησί ανήκει σε γερμανικά κεφάλαια...)

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση και ωραία παρουσίαση. Μπράβο σου Ρίκη.
Αυτοί οι άνθρωποι σαν τον Ψυχουντάκη, είναι σαν τα σπάνια λουλούδια της άνοιξης που προβάλλουν μόνα τους χωρίς περιποίηση και φροντίδα και ομορφαίνουν τον κόσμο μας. Μια παρόμοια περίπτωση έχουμε και στη Λέσβο. Ένας ταξιτζής, ο Στρατής Αναστασέλλης που έγινε ένας καταπληκτικός διηγηματογράφος. Τον χαρακτήρισα Θεόφιλο της λογοτεχνίας. Αλλά θα μου επιτρέψεις να σου πω ότι παρ' όλο που με το ταλέντο κατά κανόνα γεννιέσαι, υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που έχουν ταλέντο αλλά δεν αναδεικνύεται ποτέ. Υπάρχουν άλλοι που το ταλέντο τους δεν είναι επαρκές αλλά με την καλλιέργεια το αναδεικνύουν. Και άνθρωποι βέβαια σαν τον Ψυχουντάκη είναι σπάνιες περιπτώσεις μέσα στο σύνολο. Όμως και ο ίδιος ο Ψυχουντάκης, διάβασε, αυτοκαλλιεργήθηκε και αυτομορφώθηκε για να δώσει διέξοδο στο ταλέντο του. Ας μην είμαστε λοιπόν απόλυτοι.
Α! και που είσαι; Καλωσόρισα...

issallos είπε...

@Ρικη....
δεν ειχα ιδεα...!!Μπραβο που μας μαθαινεις για τοσο μεγαλους ανθρωπους !!!
Διαβασα με προσοχη ολη την αναρτηση σου ...!!!
Να 'σαι καλα αγριμι μου !!!

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ

Καλωσόρισες, καλωσόρισες, στην κεφαλή μου πάνω
-ετσι λεμε εμεις εδώ στη Κρήτη για να δείξουμε στους μουσαφίρηδες το πόσο ευπρόσδεκτοι ειναι-
Αληθεια όμως, γιατι δεν μας παρουσιάζεις κι εσυ το δικο σου συντοπίτη;
Νομίζω θα ειναι κατι πολυ ενδιαφέρον για όλους μια και...
ακου σχολες και πανεπιστήμια Λογοτεχνίας;
Μα ειναι δυνατον μωρέ ;
Πόσο ύψος να πάρει ο κοντός απο το γυμναστήριο;

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

issallos

Κι εσυ να εισαι καλά φίλε μου!

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

Ρίκη έχω παρουσιάσει τον Στρατή Αναστασέλλη στην Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών στην Αθήνα, στη Μυτιλήνη, σε έντυπα, ε, φτάνει.

Ρίκη Ματαλλιωτάκη είπε...

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Εγω εννοω στο μπλογκ σου Φαιδωνα
Εμενα προσωπικα θα με ενδιεφερε μια τετοια ανάρτηση