Λαϊκή, Κρητική μαγεία: Γητειές και ξόρκια.

«Ότι στη ζωή μας δεν συνέβη ποτέ είναι μονάχα εκείνο που δεν ποθήσαμε αρκετά...»

Νίκος Καζαντζάκης

Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη

Για αιώνες ολόκληρους, από την αρχαιότητα ακόμα, τότε που δεν υπήρχαν γιατροί και φάρμακα άρα για να αντιμετωπίσεις το κάθε τι θα έπρεπε να δουλέψεις το μυαλό σε συνδυασμό με ότι σου έδινε η φύση, το μόνο μέσον καταφυγής για να αποτραπεί το κάθε κακό που σου συνέβαινε κρύβονταν μέσα στις γητειές και στα ξόρκια.

Σήμερα βέβαια όλα αυτά, τουλάχιστον από το μεγαλύτερο μέρος των σύγχρονων ανθρώπων, αντιμετωπίζονται σαν αστείοι κομπογιαννιτισμοί ή στη καλύτερη περίπτωση σαν αποτέλεσμα που αν επιδράσει θετικά επιδρά μόνο και μόνο λόγω έμμεσης, ψυχολογικής αυθυποβολής.

Ακόμα όμως και κάτω από αυτή την εκδοχή να πάρουμε την επί αιώνες πίστη των ανθρώπων σε κάποια πράγματα, δεν θα έπρεπε ίσως να αναρωτηθούμε πως με τις γητειές- οι οποίες συνήθως είναι απλές, μικρές τελετές λαϊκής και ακίνδυνης μαγείας- αποδεικνύεται ακράδαντα ότι ανάλογα με τη θέληση μας όλοι μας διαθέτουμε την ικανότητα να επηρεάσουμε τα γεγονότα του μέλλοντος σύμφωνα με τις επιθυμίες ή τους φόβους μας οπότε «εκείνο που δεν συνέβη ποτέ στη ζωή μας είναι μονάχα εκείνο που δεν ποθήσαμε αρκετά...» όπως λέει κι ο μεγάλος πατριώτης μας Νίκος Καζαντζάκης;

Διαφορετικά πως εξηγείται το γεγονός ότι δίχως ποτέ να καταγραφούν, μεταφερόμενοι απλώς δια ζώσης από τους νεώτερους στους γεροντότερους, έχουν διασωθεί χιλιάδες γητειές και ξόρκια παραμένοντας ολοζώντανα ενώ για πολλούς εξακολουθούν ακόμα να παραμένουν ιδιαίτερα δημοφιλείς τρόποι απομάκρυνσης κάθε είδους κακού.

Η γητειά λοιπόν, το πιθανότερο, πρόκειται για μια διαδικασία κατά την οποία μεταλλάσσεις τη θέληση σου σε ενέργεια κατευθύνοντας την ολοταχώς προς την υλοποίηση του σκοπού σου, μ' άλλα λόγια κάνεις συνειδητά ότι μέχρι χθες έκανες ασυναίσθητα.

Η ετοιμολογία της λέξης γητειά πιθανόν προέρχεται από το ρήμα γοητεύω καθώς υπάρχει η εκδοχή ότι με τα ειδικά λόγια της γοητεύονται ανεξήγητα κάποιες μυστηριώδεις δυνάμεις του Σύμπαντος και υποτάσσονται στη θέληση της γητεύτρας ή του γητευτή.

Επειδή βέβαια η λέξη γράφεται και με «υ» γυτειά δηλαδή αντί για γητειά, υπάρχει και η άλλη εκδοχή που θέλει την έννοια της να προέρχεται από τις γύφτισσες καθώς ως γνωστόν οι γυναίκες τούτης της ράτσας ασχολούνται περισσότερο με κάθε λογής μαγικά και βασκανίες.

Σε ότι τώρα αφορά τους εξορκισμούς ,τους οποίους μάλιστα ανέκαθεν δέχονταν η εκκλησία μας καθώς αναφορά γι΄ αυτούς γίνεται στο χώρο της ήδη από την εποχή του Σολομώντα στο βιβλίο του Σολομωνική ενώ εξακολούθησε κι αργότερα από Μεγάλους Πατέρες της Πίστης μας όπως ο Μέγας Βασίλειος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, δεν σημαίνουν τίποτα παραπάνω από το ότι αναγνωρίζεις μεν τη δύναμη του κακού συγχρόνως όμως αναγνωρίζεις και διαλαλείς τη δύναμη του Θεού να το καταστρέψει.

Και οι γητειές όμως και τα ξόρκια διακρίνονται από μια απλότητα στην εκτέλεση καθώς ,όπως λένε και οι ειδικοί, η μαγεία όσο πιο απλή είναι τόσο και πιο αποτελεσματική γίνεται.

Σε κάθε περίπτωση πάντως το σίγουρο είναι ότι ο γητειές και τα ξόρκια μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα πιο απλά έως και τα πιο πολυσύνθετα θέλω μας αρκεί βέβαια οι σκοποί να είναι αγαθοί και να μην υπάρχει περίπτωση ούτε για αστείο να επηρεάσουν την ζωή των διπλανών μας μια κι ένας άλλος νόμος της φύσης προειδοποιεί πως :

«Προσοχή γιατί ότι στέλνεις, καλό ή κακό, θα γυρίσει σε σένα 3 φορές πιο δυνατό...»Με καλοπροαίρετες προθέσεις λοιπόν δεν χάνεται τίποτα να γητέψετε ένα ζευγάρι προσπαθώντας να το συμφιλιώσετε με τους ακόλουθους τρόπους:

1)Ρίχνοντας λίγα φρέσκα φύλα μανόλιας κάτω από το στρώμα ενός ζευγαριού για να γητέψετε και να αναθερμάνετε την ψυχρή ερωτική του ζωή .2)Βάζοντας ένα μπουκέτο σάπφειρους στο σαλόνι του σπιτιού που ευνοούν τη γαλήνη ανάμεσα στη σχέση.

3)Χωρίστε μια ρίζα Αδάμ και Εύας στη μέση και δώστε το ένα μισό στον άντρα και το άλλο στη γυναίκα. Για όσο θα το έχουν στη κατοχή τους τίποτα δεν θα είναι ικανό να τους χωρίσει.

4) Φτιάξτε δυο μικρά σακουλάκια από κόκκινη φανέλα, γεμίστε τα με μοσχοκάρφια και περάστε τα σε δερμάτινο λουρί. Δώστε το ένα στον άντρα και το άλλο στη γυναίκα, και να είστε σίγουρη πως για όσο θα τα φορούν θα υπάρχει πάντα γαλήνη μεταξύ τους.

5)Ακόμα, για να σταματήσετε τους οικογενειακούς τσακωμούς, μη ξεχνάτε να ραίνετε πυκνά- συχνά το σπίτι με άνθη σταριού .

Για τη περίπτωση τώρα που επιθυμείται να σας ερωτευτούν – υπάρχει αλήθεια κανείς που δεν το επιθυμεί;- υπάρχουν οι εξής τακτικές:

1) Ρίξτε λίγους ηλιόσπορους στο νερό του μπάνιου σας και θα γίνεται ακαταμάχητοι.

2) Με λίγες μαργαρίτες επίσης στο νερό του μπάνιου σας θα εμπνεύσετε το σεβασμό και τον θαυμασμό όλων σας.

3) Αν είστε γυναίκα φορέστε λίγη αποξηραμένη δάφνη πάνω σας και θα εξασφαλίσετε μια μακροχρόνια και ευτυχισμένη σχέση.

4) Αν πάλι θέλετε ένα καλό σύζυγο και όχι μια απλή σχέση, ραντίστε τις γωνιές του σπιτιού σας με φρέσκια μαντζουράνα και φροντίστε να την ανανεώνετε πριν μαραθεί.

5) Για να επιστρέψει ο άπιστος τυλίξτε σε ένα κομμάτι καλαμιού ένα χαρτί πάνω στο οποίο να έχετε γράψει το όνομα του. Ρίξτε το μετά στη φωτιά λέγοντας: «χαρά να μην τον έβρει πουθενά αν δεν γυρίσει σε μένα ξανά.»

6) Για να προκαλέσουμε τον έρωτα σε κάποιον τον γητεύουμε προσφέροντας του ένα μικρό πουγκάκι με αποξηραμένο δυόσμο.

7) Αν πάλι θέλουμε να «αναγκάσουμε» κάποιο πρόσωπο που βρίσκεται μακριά μας να κάνει αυτό που θέλουμε, κρατάμε σφιχτά στη χούφτα μας λίγα γαρύφαλλα καθώς φέρνουμε τη μορφή του στη σκέψη μας. Λέγεται ότι σε λίγη ώρα μονάχα το ζητούμενο θα έχει επιτευχθεί.

Για να αληθέψουν οι ευχές μας μπορούμε :

1) Να κάψουμε μερικά αποξηραμένα φύλλα δάφνης στην κρεβατοκάμαρά μας, και πριν περάσουν εφτά μέρες όλα τα όνειρα μας θα πραγματοποιηθούν .2)Να βάλουμε λίγη λεβάντα κάτω από το μαξιλάρι μας πριν κοιμηθούμε ενώ συγχρόνως θα σκεφτόμαστε την επιθυμία μας. Εάν ονειρευτούμε κάτι σχετικό τότε όντως αυτή θα αληθέψει.3) Γράφουμε αυτό που επιθυμούμε σε ένα κομμάτι χαρτί, το τυλίγουμε καλά και το σφραγίζουμε με κόκκινο κερί. Το κρύβουμε σε ένα σημείο του σπιτιού λέγοντας: «Χάρισέ μου σήμερα μιαν ευχή, μια μεγάλη ευχή, μια μικρή ευχή, μια λεπτούλα ευχή, μια τεράστια ευχή. Μιαν ευχή από δω, μιαν ευχή από κει, γρήγορα παντού να μεγαλώνει, χάρισέ μου την ευχή για να χαρώ».

Κάθε τρεις ημέρες μεταφέρουμε το φυλαχτό σε άλλο σημείο του σπιτιού επαναλαμβάνοντας το ξόρκι και όταν η επιθυμία μας αληθέψει, το καίμε..

Για να προστατευτούμε από κατάρες, δαιμόνια και εχθρούς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα παρακάτω ξόρκια:1)Μουσκεύουμε λίγο φρέσκο τριφύλλι και ραντίζοντας με αυτό τις τέσσερις γωνίες

του κάθε δωματίου προστατεύουμε το σπίτι μας από τα δαιμόνια.2) Με λίγη αποξηραμένη μαντζουράνα κρεμασμένη σε τούλι πάνω από την κεντρική πόρτα του σπιτιού, προφυλάσσονται οι ένοικοι του από τις κατάρες και το κακό μάτι.3)Καίγοντας λίγο αποξηραμένο αγριόχορτο και λέγοντας δυνατά το όνομα του ανθρώπου που νομίζουμε πως θέλει να μας βλάψει, ελευθερωνόμαστε από την δύναμή του.4) Βάζοντας μερικά άνθη βελανιδιάς κάτω από το κατώφλι μας αποφεύγουμε τις ανεπιθύμητες επισκέψεις.

5) Γράφουμε το όνομά μας με κόκκινο μελάνι σε φύλλο λεμονιάς και το έχουμε πάντα πάνω μας για να μας προστατεύει από τους εχθρούς.Αν θέλουμε τώρα να διώξουμε από πάνω μας η βασκανία, ή αλλιώς το φταρμό όπως λέγεται εδώ στη Κρήτη , ο οποίος σημειωτέον αν μείνει ένα βράδυ πάνω στον φταρμισμένο μπορεί και να πεθάνει όπως ισχυρίζονταν οι παλαιότεροι, χρησιμοποιούμε το σαράντισμα , την ειδική γητειά δηλαδή, αφού πρώτα όμως παράσχουν στον άρρωστο τις πρώτες βοήθειες που δεν είναι άλλες από θύμιασμα με καλορίζικα και επαλείψεις με λάδι από το καντήλι του σπιτιού.

Στη συνέχεια για να δει ο γητευτής σε τι βαθμό υπάρχει πάνω του το κακό μάτι, πιάνει μια πετσέτα και μετρά από την μια άκρη της , που τη φέρνει ίσαμε τον αγκώνα του, μέχρι τις άκριες των δαχτύλων της παλάμης του βάζοντας μια ακόμα παλάμη επιπλέον . Βάζει κατόπιν λίγο αλάτι εκεί που τελειώνει η παλάμη και μετά πιάνει τις άκριες της πετσέτας σταυρώνοντας πολλές φορές τον φταρμισμένο από τη μια άκρη μέχρι εκεί που βρίσκεται το αλάτι, κι αν λείπει όλη η επιπλέον παλάμη σίγουρα το κακό μάτι υπήρχε σε πολύ μεγάλο βαθμό αλλά με την όλη διαδικασία σίγουρα εντός ολίγου θα αρχίσει να υποχωρεί.

Μια άλλη απλούστερη γητειά για το φταρμό είναι να πεις στον πάσχοντα τρεις φορές τη παρακάτω γητειά:

Στο όνομα σου Θεέ μου και Δεσπότη μου Χριστέ μου

Στις 25 Δεκεμβρίου ο Χριστός γεννάται, κείνη η ώρα τούτη η ώρα μια λογάται.

Που πας καημέ, που πας φταρμέ, που πας κακής ώρας υγιέ

Πάω κάτω στους κάμπους δεντρά να ξεριζώσω, κουράδια να ξεκουραδώσω, ζευγάρια να ξεζευγαρώσω, αντρόυνα να ξεχωρίσω, παιδί στη κούνια να ξεράνω.

Γύαγυρε φταρμέ, γύαγυρε καημέ γύαγυρε κακής ώρας υγιέ , να πας στα όρη στα βουνά, να βρεις δικέρι και τρικέρι, να πιεις από το αίμα ντου, να φας από το γάλα ντου και να λείψεις από το δούλο του Θεού...

Ως λιώνει τ' αλάτσι στο νερό ετσά να λιώσει κι ο φταρμός κι ο κακομποδιασμός...

Οι Κρητικές λαϊκές δοξασίες έχουν ακόμα διασώσει γητειές για τις βαρυμαθιές- χτυπήματα- γητειές για τους πονόματους, γητειές για τα φταρμισμένα μωρά, γητειές για τις μυρμηγκιές που βγάζουν στα χέρια, γητειές για να ροδίσουνε όμορφα τα ψωμιά στο φούρνο, γητειές για να ψηθούν τα χορταρικά γρήγορα, γητειές για τη παντρειά, γητειές για το φεγγάρι, γητειές για τον όμορφο και την όμορφη, γητειές για τις ψείρες των κηπευτικών, γητειές σε περίπτωση που σε πειράζει η ζέστη του ήλιου, γητειές για όλους τους ανθρώπους, γητειές έως ακόμα και για την ευκοιλιότητα...

Οπότε εσείς δεν έχετε παρά να διαλέξετε, να πάρετε και φυσικά να αναμένετε τα αποτελέσματα...

Από εμένα καλή επιτυχία!

Πολύτιμες πληροφορίες για το παρόν κείμενο πάρθηκαν από την λαογράφο κ. Ειρήνη Ταχατάκη καθώς επίσης και από το βιβλία «ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ» της κ. Ευαγγελίας Λαμπαθιανάκη- Παπαδάκη και το βιβλίο «ΛΑΪΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ –Γιατροσόφια, βότανα, ξόρκια, γητειές, βρώσιμα χόρτα του αγρού κ.α.» των Κανάκη Γερωνυμάκη

ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ: Το γελαστό τετράδιο…

Της Ρίκης  Ματαλλιωτάκη

«Λοιπόν, φάγαμε το γάιδαρο και μένει η ουρά, τα ψέματα τελειώνουν εδώ…Είναι θέμα ημερών πια και το σχολείο ανήκει στο παρελθόν!

Οπότε για να μη ξεχνιόμαστε , εν όψη  του τέλους  επιβάλετε να αφήσετε εδώ όλοι τα αποτυπώματα σας… και τα σχέδια της προσεχούς , ελεύθερης πλέον ζωής σας.»

Κάποτε, για τον έφηβο ήταν απαραίτητος οπωσδήποτε  ένας τρόπος  που μέσα του θα προφύλαγε με ασφάλεια  σιδερόφραχτου κάστρου έρωτες, πόθους, σκέψεις κι απόψεις κρυφές κι ανομολόγητες…

Ένας τρόπος που με τη βοήθεια του θα κατάφερνε να εκφράσει και να βγάλει προς τα έξω ατόφιο το εσωτερικό του συναίσθημα…

Που δίχως παρεξήγηση θα του επέτρεπε μια μικρή επίδειξη γνώσεων με ρύσεις, αποφθέγματα και μικρά αποσπάσματα ποίησης… για την αλήθεια δηλαδή  ότι είχε προλάβει  το μυαλό να συγκρατήσει στα τσάτρα πάτρα  από τις αντιγραφές..

Που θα απελευθέρωνε,  όσο έστω ήταν δυνατόν, ένα καυστικό χιούμορ απαγορευμένο στο τότε σχολικό αυλόγυρο και γενικότερα στα πλαίσια μιας άλλης εποχής..

Που θα κρατούσε θέση-κλειδί και μόνο αυτός θα μπορούσε να  μεταφράσει τους κώδικες μιας κρυφής  επικοινωνίας και  συγχρόνως να γίνει ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των ενηλίκων του αργότερα και των ανηλίκων του τώρα…

«ΤΙ ΕΣΤΙ ΦΙΛΙΑ;;;»

  Κι επιτέλους, αν μη τι άλλο, χρειαζόταν οπωσδήποτε ένας τρόπος διασκέδασης για να περνάνε ανώδυνα οι ατέλειωτες, αφόρητες, βασανιστικές κι ανήλιαγες  ώρες που περνούσε επιβαλλόμενα ο κλειδωμένος, ή η  κλειδωμένη, στους τέσσερις τοίχους ενός δωματίου διαβάζοντας υποτίθεται…

Και βέβαια ετούτος ο τρόπος, ετούτο το άνοιγμα  της εφηβικής ψυχής,  δεν ήταν δυνατόν να χωρέσει και να  βρεθεί πουθενά αλλού παρά μονάχα εκεί:

 Στο τετράδιο με την ανάλαφρη εμφάνιση που σε καμιά περίπτωση δεν είχε  ουδεμία, μα ουδεμία  απολύτως σχέση με τη λιτή και αυστηρή εμφάνιση  των  υπολοίπων που βρίσκονταν  ανάκατα στοιβαγμένα στη σχολική τσάντα, σκουντούφλικα φυσικά και βαριεστημένα κάτω από βάρος του αυστηρού σκούρου μπλε, άντε στη καλύτερη περίπτωση άσπρου, περιτυλίγματος τους.

Αυτό  όμως ήταν   ο χαρούμενος ήλιος που ζέσταινε με τη θέρμη του κάθε επιθυμία, κρυφή και φανερή… ο ουρανός που στην αγκαλιά του χωρούσαν  τα πάντα…το τετράδιο το ξεχωριστό…το γελαστό, το αγαπημένο!

«ΤΙ ΕΣΤΙ ΕΡΩΣ;;;»

Ο γευστικός, μα  συνάμα  κι απαγορευμένος καρπός του παραδείσου μιας καταπιεσμένης εφηβείας που για να σωθεί κρύβονταν επιμελώς αναμεσίς Όμηρου, Θρησκευτικών, Άλγεβρας και Τριγωνομετρίας περιμένοντας τη κατάλληλη στιγμή  που θα του χάριζε την  ανώδυνη διαφυγή από το σκληρό και άγρυπνο διδασκαλικό μάτι…

Αν κατάφερνε και ξέφευγε από κει κι έπειτα όλα ήταν εύκολα…

Από κει κι έπειτα,  σαν θεϊκός Ερμής επιφορτισμένος το ρόλο της μεταφοράς,  θα ξεγλιστρούσε παιχνιδιάρικα και  μυστικά, χέρι με χέρι κάτω από το θρανίο,  έως ότου περάσει από κεφάλι σε κεφάλι όλο το απόσταγμα της εφηβικής γνώσης μέσα από   καρικατούρες, φωτογραφίες κολλημένες με σελοτέιπ κι επικυρωμένες με τη σφραγίδα μιας ανεξίτηλης φιλίας, φρέσκα λουλούδια που δεν θα   αργούσαν καθόλου να γίνουν αποξηραμένα, και φυσικά πλήθος ονείρων και σχεδίων που ποιος μπορούσε εκείνη τη στιγμή να γνωρίζει πόσα από αυτά θα περνούσαν στην υπόσταση της πραγματικότητας και πόσα όχι.

Ιδού ένα μικρό δείγμα  των πλέον αντιπροσωπευτικότερων ερωταπαντήσεων μιας σχολικής συνήθειας  που πια ανήκει στη  χώρα του παρελθόντος, ενός  μαθητικού λευκώματος:

«Αναφέρατε απόψεις για τη σχολική χρονιά που πέρασε…»

«Να πάει και να μη γυρίσει…» ή «Φασκελοκουκούλωστα» ή «Δυστυχώς…όλα ήταν υπέροχα..» ή «Ήταν τέλεια, φανταστική…μήπως όμως άραγε επειδή ήταν και η τελευταία;;;»

«Τι σκοπεύετε να  γίνετε όταν μεγαλώσετε;;;»

«Δε σκοπεύω να γίνω  τίποτα για τον απλούστατο λόγο ότι δε σκοπεύω να μεγαλώσω, κορόιδο είμαι;;»  ή «Μα τι άλλο , πλούσιος…» ή  «Φιλάνθρωπος για να μου έχουν και υποχρέωση»

 «Πως ονειρεύεστε το μέλλον σας;;;»

«Άσπρο, κάτασπρο κι απ΄ το γάλα ξεξασπρότερο…»  ή « Αφήστε με ήσυχο, δεν έχω ειδικότητα στα όνειρα…» ή «Δεν είμαι κι ο μάντης Τειρεσίας…» ή « Δε φτάνει που ονειρεύεται για μένα ο μπαμπάς μου και η μαμά μου, πρέπει να ονειρεύομαι κι εγώ;»

«Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ποιητής και γιατί;;;- Αναφέρατε παράδειγμα….»

«Ο αγαπημένος μου ποιητής; Μα ο Διονύσιος Σολωμός φυσικά, σάμπως ξέρω και κανένα άλλο;» ή « Μα ο Στέλιος Καζαντζίδης ασφαλώς ,  δε το συζητάμε… ή «άει παράτα με και βάλε καμιά πιο έξυπνη ερώτηση…» ή « η κουλτούρα σκότωσε τη γάτα…»

«Πως είναι πλασμένος στη φαντασία σας ο-η σύντροφος της ζωής σας;;;»

«Νέος, ωραίος, αθλητικός πλούσιος, γενναιόδωρος, ζητάω πολλά μήπως;» ή «Με μοναδικό ενδιαφέρον το μέτρημα του στριφώματος της φούστας μου…» ή «Με «λεπτά» αισθήματα..» ή « Ορφανός…πεντάρφανος…»

 «Τι εστί έρως;;;»

«Έρως εστί  ο ασπασμός των αγγέλων στ΄ άστρα»  ή.. «Το υπέρτατο συναίσθημα, η πεμπτουσία της ζωής!!!» ή «Όνειρο θερινής νυκτός…» ή «Σαλάμι αέρος…» 

«Τι εστί φιλία;;;»

«Το απάνεμο λιμάνι που προσφέρετε αφιλοκερδώς για να σπάνε  πάνω του όλα τα κύματα…» ή «Διαμάντι σπάνιο, άρα και πολύτιμο…» ή «Δροσιά και ανάσα ψυχής…»¨ή « Δε μπαίνω στο κόπο να απαντήσω, αφού δεν υπάρχει…»  

 «Τι εστί γάμος;»

«Ένα φρούριο υπό κατάληψη  που όσοι είναι  έξω θέλουν να μπουν μέσα  κι όσοι είναι απ΄  έξω θέλουν να μπουν μέσα» ή «Ασφάλεια για τους ανασφαλείς…» ή  «Αιώνια δέσμευση»  ή «Κατάρα.. κατάρα, φτου.. φτου, μακριά από μένα..»

  «Τι εστί γυνή;»

«Μα τι άλλο.. το στολίδι της φύσης…» ή «Τι μπορεί να εστί η Εύα που εξηπάτησε τον Αδάμ εκτός από κακό;» ή «Γυνή εστί ευαίσθητη καρδιά!!!» ή «Το πλάσμα που από τα σπλάχνα του αναβλύζει η  ζωή…» ή «Καταραμένες…πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα δίχως σας…» ή « Γάτα με πέταλα…»

«Τι εστί ανήρ;»

« Το Ων που δε θα έπρεπε ποτέ να έχει δημιουργηθεί , το λάθος του Θεού…» ή « Ο γάιδαρος που υποχρεούται να κουβαλά…» ή «Ο θηριοδαμαστής  της γυναίκας…» ή «Ο ανόητος που του αρέσει να ακούει πως είναι έξυπνος…» ή « Τα θεμέλια του κόσμου…»

«Τι εστί σεξ;»

 « Η ταυτόχρονη , ψυχική και σωματική συνένωση δύο κορμιών…» ή «Απόλαυση όμοια με αυτή του φαγητού, επιβάλλεται να τρως για να ζεις άρα επιβάλλετε και να… πάλι για να ζεις…» ή «αγορά προφυλακτικών…»

1866: Σαν σήμερα το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου

Κορυφαία πράξη του απελευθερωτικού αγώνα των Κρητών, σύμβολο ηρωισμού και θυσίας. Είναι το σημαντικότερο επεισόδιο της Κρητικής Επανάστασης του 1866.

Η κακοδιοίκηση και η καταπίεση της τουρκικής διοίκησης ανάγκασε την Παγκρήτια Συνέλευση που συνήλθε στα Χανιά να αποστείλει στις14 Μαΐου 1866 αναφορά στον Σουλτάνο με μια σειρά αιτημάτων. Συγκεκριμένα, ζητούσε: βελτίωση του φορολογικού συστήματος, σεβασμό της χριστιανικής θρησκείας, αναγνώριση του πληθυσμού να εκλέγει ελεύθερα τους δημογέροντές του και τη λήψη μέτρων για την οικονομική ανάπτυξη του νησιού.

Παράλληλα, απέστειλε μυστικό υπόμνημα προς τους μονάρχες της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, με το οποίο τους καλούσε να ενεργήσουν για την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα ή να μεσολαβήσουν στη χορήγηση από τον Σουλτάνο «Οργανικού Νόμου». Στη συγκέντρωση αυτή συμμετείχε και ο Γαβριήλ Μαρινάκης, ηγούμενος της Μονής Αρκαδίου, που ήταν το επαναστατικό κέντρο της περιοχής Ρεθύμνης.

Οι Μεγάλες Δυνάμεις αδιαφόρησαν, ενώ η ελληνική κυβέρνηση δήλωνε ουδετερότητα και δεν πήρε ανοιχτά το μέρος των επαναστατών. Μόνο η Ρωσία κινήθηκε δραστήρια, χάρη στους υποπροξένους της στο νησί Ιωάννη Μιτσοτάκη και Σπυρίδωνα Δενδρινό.

Μη αναμένοντας βοήθεια από πουθενά, οι Κρητικοί αποφάσισαν να ξεσηκωθούν μόνοι τους και ύψωσαν τη σημαία της Επανάστασης στις21 Αυγούστου 1866, με το σύνθημα «Ένωσις ή Θάνατος» και αρχηγούς τον Ιωάννη Ζυμβρακάκη στα Χανιά, τον Ελλαδίτη συνταγματάρχη Πάνο Κορωναίο στο Ρέθυμνο και τον Μιχαήλ Κόρακα στο Ηράκλειο. Στην Ελλάδα συγκροτήθηκαν εθελοντικές ομάδες, που βοήθησαν τους Κρητικούς, με χρήματα, τρόφιμα και άλλα εφόδια.

Ο Σουλτάνος θορυβήθηκε από την εξέγερση και έστειλε στις 30 Αυγούστου 1866 τον Μουσταφά Ναϊλή Πασά, με εντολή να την καταστείλει, αφού προηγουμένως είχε απορρίψει τα αιτήματα των Κρητικών. Ο Πασάς έφερε το προσωνύμιο Γκιριτλί (Κρητικός), επειδή είχε συντελέσει στην κατάπνιξη της επανάστασης του 1821 στην Κρήτη. Πρώτα προσπάθησε να καλοπιάσει τους επαναστάτες και να τους πείσει να επιστρέψουν στις δουλειές τους. Όταν αυτοί αρνήθηκαν, αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή το στρατιωτικό του σχέδιο για την κατάπνιξη της επανάστασης.

Η Μονή Αρκαδίου

Τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο προέβη σε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή των Χανίων και στη συνέχεια στράφηκε προς το Ρέθυμνο και τη Μονή Αρκαδίου, όπου ήταν η έδρα της τοπικής επαναστατικής επιτροπής, αποθήκη πολεμοφοδίων και τροφίμων, καθώς και καταφύγιο πολλών χριστιανών. Ο Μουσταφά Πασάς έφθασε έξω από το μοναστήρι το απόγευμα της 6ης Νοεμβρίου1866. Στη διάθεσή του είχε 15.000 άνδρες (Τούρκους, Αλβανούς, Αιγυπτίους και Τουρκοκρητικούς) και ισχυρό πυροβολικό. Στη Μονή βρίσκονταν 966 άνθρωποι, από τους οποίους μόνο 250 μπορούσαν να πολεμήσουν. Επικεφαλής των αγωνιστών του Αρκαδίου ήταν ο πελοποννήσιος ανθυπολοχαγός Ιωάννης Δημακόπουλος και ο ηγούμενος Γαβριήλ.

Οι προτάσεις προς παράδοση απορρίφθηκαν από τους πολιορκημένους και το πρωί της 8ης Νοεμβρίου άρχισαν οι εχθροπραξίες. Οι Οθωμανοί, παρά τις λυσσαλέες επιθέσεις τους, δεν κατάφεραν να καταλάβουν τη Μονή την πρώτη μέρα. Το βράδυ ζήτησαν ενισχύσεις και μετέφεραν ένα μεγάλο πυροβόλο από το Ρέθυμνο. Την επομένη, 9 Νοεμβρίου, άρχισε το δεύτερο κύμα της επίθεσης. Νωρίς το απόγευμα γκρεμίστηκε το δυτικό τείχος της Μονής από τις βολές του πυροβόλου και οι επιτιθέμενοι εισέβαλαν στο μοναστήρι, αρχίζοντας τη μεγάλη σφαγή.

Στη μπαρουταποθήκη της μονής γράφτηκε η τελευταία πράξη του δράματος και μία ακόμα ένδοξη σελίδα της ελληνικής ιστορίας. Ο Κωστής Γιαμπουδάκης ή κατ' άλλους ο Εμμανουήλ Σκουλάς την ανατίναξε, σκορπίζοντας το θάνατο, όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους εισβολείς. Αμέσως μετά, οι Τουρκοκρητικοί και οι Αλβανοί όρμησαν και κατέσφαξαν όσους είχαν διασωθεί, ενώ έκαψαν τον ναό και λεηλάτησαν τα ιερά κειμήλια.

Από τους Έλληνες που βρίσκονταν στη Μονή, μόνο 3 ή 4 κατόρθωσαν να διαφύγουν, ενώ περίπου 100 πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Μεταξύ αυτών και ο Δημακόπουλος, που εκτελέστηκε λίγο αργότερα. Ο ηγούμενος της Μονής Αρκαδίου Γαβριήλ Μαρινάκης είχε σκοτωθεί πριν από την ανατίναξη της μπαρουταποθήκης. Οι νεκροί και τραυματίες του Μουσταφά ανήλθαν σε 1.500 ή σε 3.000, σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς.

Το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου, όπως είχε συμβεί με την καταστροφή των Ψαρών και την Έξοδο του Μεσολογγίου, συγκίνησε όλο τον χριστιανικό κόσμο κι ένα νέο κύμα φιλελληνισμού δημιουργήθηκε στην Ευρώπη. Σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής, όπως ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι και ο Βίκτωρ Ουγκώ, πήραν θέση υπέρ του Κρητικού Αγώνα και ξένοι εθελοντές έσπευσαν να ενισχύσουν από κοντά την Επανάσταση. Σημαντικές ήταν και οι χρηματικές συνεισφορές από τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, με προεξάρχοντα τον φιλέλληνα Σαμουήλ Χάου.

Η Κρητική Επανάσταση φυλλορρόησε τον Ιανουάριο του 1869, αλλά ο Σουλτάνος δεν μπόρεσε να καθυποτάξει ολοκληρωτικά τους Χριστιανούς της Κρήτης. Έτσι, υπό την πίεση των Μεγάλων Δυνάμεων αναγκάστηκε να παραχωρήσει τον «Οργανικό Νόμο» (3 Φεβρουαρίου1868), ένα είδος Συντάγματος, που προέβλεπε προνόμια για τους χριστιανούς και καθεστώς ημιαυτονομίας για το νησί. Η Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα πήρε αναβολή για το 1912.

Στοιχειωμένα σπίτια στη Κρήτη: Μισό βήμα ο μύθος από τη πραγματικότητα….

Της Ρικης Ματαλλιωτάκη

Τα φαντάσματα κατά το κοινώς λεγόμενο είναι ασώματα πνεύματα νεκρών, θύματα συνήθως κάποιου στυγερού εγκλήματος, που επιλέγουν να παραμείνουν στο σπίτι που άφησαν τη τελευταία τους πνοή κάνοντας αισθητή τη παρουσία τους με διάφορους τρόπους, εκ των οποίων ο πιο γνωστός είναι η δημιουργία περιέργων θορύβων ή φωνών.

Ο λόγος τώρα που κάποια θύματα επιλέγουν να παραμείνουν ες αεί στο χώρο του θανάτου τους με αποτέλεσμα να τον στοιχειώνουν ενώ άλλα εξατμίζονται, αυτό για εκείνους που ασπάζονται το φαινόμενο «πόλτεργκαϊτ» αποτελεί ένα από τα πλέον ανεξήγητα μυστήρια της ζωής, για άλλους πάλι δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω από ένα μύθο.Επειδή όμως ο μύθος σχεδόν πάντα απέχει μισό μόλις βήμα από τη πραγματικότητα, « με πράγματα που δεν μπορείς να ελέγξεις είναι καλύτερα να μη παίζεις» συμβουλεύουν όσοι έτυχαν ανάλογης εμπειρίας μια κι όπως καταλαβαίνεται το φαινόμενο «πόλτεργκαϊτ» δεν θα μπορούσε να μη συμβαίνει και στη Κρήτη όπως και σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο.

Και μπορεί βέβαια στοιχειά και φαντάσματα να είναι πράγματα που δεν τα συναντάμε κάθε μέρα, υπάρχουν ωστόσο αρκετά σπίτια στο νησί που οι ιδιοκτήτες τους για ευνόητους λόγους κρατούν μέσα τους εφτασφράγιστα τα μυστικά που τους παρέδωσαν οι αιώνες, κι αν τα γνώριζαν όλοι το πιθανότερο είναι πως οι δύσπιστοι θα άλλαζαν γνώμη.

Υ.Γ. Όποιος δεν αντέχει καλύτερα να μη διαβάσει τα κείμενα που ακολουθούν. 

«Με το που έμπαινε ο Απρίλης τα ουρλιαχτά μιας γυναίκας τρυπούσαν τα αυτιά όλων μας εκεί μέσα και δεν μπορεί βέβαια να ήταν ομαδική παράκρουση …»

Στη συνοικία της Αγίας Τριάδας, σε ένα από τα πολλά και μισό-ερειπωμένα σπίτια που βρίσκονται στη περιοχή, υπάρχει ένα διώροφο παλιό σπίτι που οι ιδιοκτήτες του το εγκατέλειψαν στη μοίρα του εδώ και πολλά χρόνια κι όχι βέβαια για να μεταφερθούν σε κάποιο άνετο διαμέρισμα αλλά επειδή δεν άντεχαν περισσότερο τα ανεξήγητα ουρλιαχτά που κάθε χρόνο, για όλο το μήνα Απρίλη, τρυπούσαν τα αυτιά τους.«Δεν θα σου πω και τίποτα καινούργιο, ότι θα σου πω όλοι εδώ στη γειτονιά το ξέρουν» λέει χαρακτηριστικά ο ιδιοκτήτης- που είναι ακόμα ιδιοκτήτης μια και το γνωστό του θέματος δεν τον βοήθησε να ξεφορτωθεί τη παλιά μονοκατοικία αν και θα το ήθελε πολύ- «οπότε δεν κινδυνεύω ούτε γραφικός να φανώ κι ένα παραπάνω ούτε τρελός. Το σπίτι αυτό λοιπόν το πήρε με κλήρο ο πατέρας μου όταν ήλθε από τη Μικρά Ασία, του έκατσε εξ ανάγκης δηλαδή και όχι από επιλογή, και από τότε ήδη όλοι οι ντόπιοι, με υπονοούμενα ασφαλώς κι όχι ευθέως μια και δεν τον ήξεραν ακόμα και δείλιαζαν να του πουν την αλήθεια, του συνιστούσαν να σηκωθεί και να φύγει το δυνατόν συντομότερο. Εκείνος βέβαια, στην αρχή που πρωτομπήκε μέσα, Νοέμβρης μήνας ήτανε αν δε κάνω λάθος, πίστεψε πως οι συστάσεις προέκυψαν από ζήλια για το μεγάλο και πολυτελές, για την εποχή του, σπίτι που πήρε κι αφού δεν έβλεπε τίποτα το περίεργο δεν έδωσε σημασία.Το περίεργο το είδε, ή μάλλον το άκουσε, για πρώτη φορά μερικούς μήνες μετά κι έκτοτε το βλέπαμε και το ακούγαμε όλοι για πολλά χρόνια, έως που φύγαμε… με το που έμπαινε ο Απρίλης τα ουρλιαχτά μιας γυναίκας τρυπούσαν τα αυτιά όλων μας εκεί μέσα και δεν μπορεί βέβαια να ήταν ομαδική παράκρουση. Αυτό λοιπόν, για τη πρώτη φορά μιλώ τώρα, συνεχίστηκε για όλο το μήνα και τότε μόνο ο πατέρας μου κατάλαβε τα υπονοούμενα των γειτόνων, ρώτησε και έμαθε πως το σπίτι αυτό κάποτε ήταν κάποιου Τούρκου άρχοντα που η μοναχοκόρη του αγάπησε ένα δικό μας, τόλμησε να αντισταθεί στη θέληση του πατέρα της απαιτώντας να την παντρευτεί και να αλλαξοπιστήσει, κι εκείνος για να την τιμωρήσει την έκλεισε στο υπόγειο βαρώντας της κάθε βράδυ τριάντα βουρδουλιές μπας και να την αναγκάσει να αλλάξει γνώμη. Το μαρτύριο φυσικά της κοπέλας δεν κράτησε για πολύ, πάνω κάτω μια βδομάδα άντεξε τις βουρδουλιές του πατέρα της και την υγρασία του υπογείου και μετά υπέκυψε, κι από τότε κάθε χρόνο, τον μήνα Απρίλη πάντα που έγινε το περιστατικό , όλοι εδώ στη γειτονιά άκουγαν τις ίδιες κραυγές πόνου που άκουγαν και όταν ζωντανή ακόμα τη χτυπούσε ο πατέρας της.Όπως καταλαβαίνεις οι συνθήκες της εποχής μας κράτησαν αναγκαστικά δέσμιους σε τούτο το σπίτι για κάμποσα χρόνια, μ’ αυτή την αίσθηση της φρίκης να μας ζώνει κάθε που ακούγαμε τα γυναικεία ουρλιαχτά χωρίς να μπορούμε να κάνουμε το παραμικρό για να τα αποφύγουμε. Μόλις όμως καταφέραμε και ορθοποδήσαμε λίγο φύγαμε κακήν κακώς- με πράγματα βλέπεις που δεν μπορείς να ελέγξεις είναι καλύτερα να μη παίζεις - κι ευτυχώς γιατί μπορεί να είχαμε και τρελαθεί…Αν με πιστεύεις τώρα ή δεν με πιστεύεις δικαίωμα σου, πέρνα όμως οποιοδήποτε βράδυ του Απρίλη θέλεις έξω από το σπίτι κι αυτά που σου λέω θα τα διαπιστώσεις και μόνη σου.

«Ακούμε αντρικές φωνές που ζητούν βοήθεια, και βλέπουμε σκιές ανθρώπων να κυκλοφορούν τη νύχτα.»

Στο κέντρο σχεδόν της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου υπάρχει ένα οίκημα, τουριστικό μαγαζί σήμερα, το οποίο από χέρι σε χέρι έχει φτάσει ως τους τωρινούς ιδιοκτήτες του από το 1718 μια και στο έτος αυτό αναφέρεται εγγράφως και το πρώτο συμβόλαιο ιδιοκτησίας του. Ψάχνοντας πίσω στο χρόνο οι τωρινοί ιδιοκτήτες ανακάλυψαν πως έλκουν την καταγωγή τους από τους Βενετούς και πως το σπίτι αυτό ανήκε σε ένα Βενετοκρητικό πρόγονο τους ο οποίος όταν υποψιάστηκε πως η όμορφη γυναίκα του τον απατά, την έκτισε μέσα σ’ ένα τοίχο και στη συνέχεια εξαφανίστηκε. Δεν είχαν παιδιά κι έτσι το σπίτι παρέμεινε εγκαταλελειμμένο στο έλεος του χρόνου και των τότε πολεμικών καταστάσεων που έπλητταν τη Κρήτη για πάνω από εκατό πενήντα χρόνια έως που κάποιοι άλλοι συγγενείς αποφάσισαν να ζήσουν εκεί μέσα. Ένα ημερολόγιο που υπάρχει σήμερα στα χέρια των τωρινών ιδιοκτητών, και το οποίο το διάβασα με τα μάτια μου, δίδει με ακρίβεια όλες τις παραπάνω πληροφορίες καθώς επίσης και πως το σπίτι εγκαταλείφτηκε για δεύτερη φορά όταν οι νέοι ένοικοι ανακάλυψαν πως σε τακτά χρονικά διαστήματα ακούγονταν καθαρά πρώτα τα πέταλα ενός αλόγου που απομακρύνονταν και μετά, σαν μέσα από απόηχο, το λυπητερό κλάμα μιας γυναίκας…ένα κλάμα σαν κάποιον να εκλιπαρούσε. Το σπίτι, απόμεινε μονάχο του με τα φαντάσματα που έκρυβε έως τα μισά του 20ου αιώνα κι αφού πια όλοι όσοι γνώριζαν τα μυστικά του είχαν πεθάνει κάποια στιγμή κατοικείται ξανά. Επιτάσσεται όμως τη περίοδο τη κατοχής, χρησιμοποιείται ως φρουραρχείο και στα υπόγεια του βασανίστηκαν κι άφησαν τη τελευταία τους πνοή εκατοντάδες Κρήτες Αγωνιστές, παλικάρια της Εθνικής Αντίστασης, από τους Γερμανούς Εσατζήδες. Μετά την απελευθέρωση το κτίριο παρουσίασε κι άλλα ανεξήγητα φαινόμενα και οι ιδιοκτήτες βεβαιώνουν:«Πέρα από κείνη τη παλιά ιστορία- τα στοιχεία της οποίας είναι στη διάθεση οποιουδήποτε θέλει να ψάξει σοβαρά το θέμα- της γυναίκας που βρήκε το άδοξο τέλος και που δεν σταμάτησε να φανερώνεται ως και σήμερα, συχνά επίσης ακούμε αντρικές φωνές που ζητούν βοήθεια, και βλέπουμε σκιές ανθρώπων να κυκλοφορούν τη νύχτα. Όλα αυτά βέβαια εμείς τα έχουμε συνηθίσει και δεν μας προκαλούν πια και τόση εντύπωση, έχουμε δηλαδή εξοικειωθεί με όλα ετούτα τα φαινόμενα αφού ποτέ κανείς μας δεν έπαθε τίποτα, επειδή όμως καλό είναι να «φυλάς τα ρούχα σου για να έχεις τα μισά» εδώ και πολλά χρόνια στο κτίριο αυτό στεγάζουμε μόνο την επιχείρηση μας κι εμείς μένουμε αλλού.»

«Βλέπουν το φάντασμα μιας γυναίκας να περιφέρεται μέσα κι έξω από το σπίτι, που έκτοτε κανείς δεν τόλμησε να κατοικήσει, και κλαίγοντας να φωνάζει το όνομα του ανθρώπου που για χάρη της έχασε τη ζωή του.» 

Εκτός του ότι στα αρχεία παλιών εφημερίδων το γεγονός θα υπάρχει σίγουρα, οι μιας κάποιας ηλικίας Ηρακλειώτες-κάπου εκεί γύρω στα εβδομήντα με ογδόντα- σίγουρα θα θυμούνται ακόμα το ερωτικό δράμα που εκτυλίχτηκε κάποτε στη πόλη μας και που η κατάληξη του ήταν ο θάνατος. Η ιστορία πρέπει να συνέβη γύρω στο 1935 με 1937- δεν κατάφερα να μάθω ακριβή χρονολογία και η αλήθεια ότι δεν μπήκα στο κόπο να ψάξω σε αρχειακό υλικό- σε κάθε περίπτωση ωστόσο πριν τη Γερμανική κατοχή στη Κρήτη.Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα μου εξομολογήθηκαν κάποιοι αξιόπιστοι γνώστες του θέματος, ένας νεαρός ρομαντικός της εποχής εκείνης αφού έκανε πρόταση γάμου στη καλή του κι αυτή για άγνωστους λόγους αρνήθηκε, απογοητευμένος ανέβηκε κι έπεσε από ένα σημείο των τειχών. Η κοπέλα στη συνέχεια μην αντέχοντας τις τύψεις και θέλοντας ίσως να τιμωρήσει τον εαυτό της, κλειδώθηκε μέσα στο σπίτι της και παρέμεινε εκεί για χρόνια δίχως να έχει τη παραμικρή επαφή με τον έξω κόσμο. Η δυσωδία της σήψης ήταν η αφορμή που ανάγκασε κάποτε τους διπλανούς να σπάσουν τη πόρτα και να τη βρουν νεκρή κι από τότε- δεν είναι και τόσα πολλά χρόνια πια κι η μαρτυρία είναι ζωντανή- οι πάντες εκεί γύρω βεβαιώνουν πως βλέπουν το φάντασμα μιας γυναίκας να περιφέρεται μέσα κι έξω από το σπίτι, που έκτοτε κανείς δεν τόλμησε να κατοικήσει και κλαίγοντας να φωνάζει το όνομα του ανθρώπου που για χάρη της έχασε τη ζωή του.»